Εκκλησία και Facebook

Το κείμενο δημοσιεύτηκε αρχικώς στο ιστολόγιο του φίλου θεολόγου Παναγιώτη Αδριόπουλου.

Όταν ο Mark Zuckerberg αποφάσισε να δημιουργήσει τον ιστοχώρο Facebook το 2004, μάλλον δεν είχε υπ’ όψιν του τις εξελίξεις που θα γίνουν στο δημιούργημά του σε επίπεδα δημοφιλίας, μορφής, χρήσης κ.λ.π. Το Facebook ξεκίνησε ως δίκτυο για τους φοιτητές του Harvard, και κατέληξε να είναι ένα παγκόσμιο δίκτυο που χρησιμοποιείται σε περισσότερες από 45 γλώσσες. Ο ιστοχώρος αυτός δεν απευθύνεται σε κάποια κοινωνικά στρώματα αλλά σε όλους τους ανθρώπους γι’ αυτό χρήστες του είναι πολιτικοί, καλλιτέχνες, φοιτητές, κ.λ.π. Ίσως αυτός είναι ο λόγος που το εκμεταλλεύτηκαν κάποιες οργανώσεις και νομικά πρόσωπα, αφού είναι μια μεγάλη θάλασσα με πολλά και εύκολα ψάρια. Και το Facebook που αφορούσε φυσικά πρόσωπα πλημμύρισε από οργανώσεις, και δεν έλειψε ούτε η Εκκλησία.

Κατά την ταπεινή μου γνώμη η χρήση του διαδικτύου ποικιλοτρόπως από την Εκκλησία δεν είναι μεμπτή, αλλά αναγκαία και επιθυμητή, εφ’ όσον δεν αποτελεί κατάχρηση και δεν γίνεται με κοσμική νοοτροπία. Το Facebook είναι μια από τις πολλές δυνατότητες επικοινωνίας που προσφέρει το ίντερνετ και η Εκκλησία το αξιοποιεί με διάφορους τρόπους. Υπάρχουν μητροπολίτες που έχουν μια προσωπική τους σελίδα στο Facebook όπως ο Μητροπολίτης Βενέδικτος Φιλαδελφείας, όπου στη λίστα φίλων είναι περίπου 250 Έλληνες και Άραβες χρήστες του Facebook. Προσωπικές σελίδες έχουν και Μητροπόλεις όπως η Μητρόπολις Καλύμνου με 200 περίπου χρήστες και η Μητρόπολις Τανζανίας με 900 περίπου χρήστες. Επίσης το Facebook περιέχει πολλές σελίδες για πρεσβύτερους και αρχιμανδρίτες όπως ο Αρχιγραμματέας της Ιεράς Συνόδου του Οικουμενικού Πατριαρχείου αρχιμανδρίτης Ελπιδοφόρος Λαμπρυνιάδης. Και μοναχούς όπως ο π. Νεκτάριος Μουλατσιώτης, του οποίου η λίστα των φίλων του ανέρχεται, περίπου, στους 3300 χρήστες. Άλλη δυνατότητα, επίσης, που παρέχεται στους χρήστες του Facebook, είναι να δημιουργήσουν ομάδες συζήτησης ανάλογα με τα ενδιαφέροντά τους. Έτσι βρίσκει κανείς χρήστες συναθροισμένους σε ομάδες πολιτιστικές, πολιτικές, αθλητικές, και άλλες. Σημειώνω ότι οι ομάδες που αφορούν π.χ. ένα καλλιτέχνη, μπορεί να φτιαχτούν χωρίς τη συναίνεση του ιδίου του καλλιτέχνη. Γι’ αυτό να διευκρινίσω ότι πολλές ομάδες που αφορούν σε μοναστήρια ή εκκλησίες μπορεί να δημιουργηθούν από χρήστες φίλους και όχι απαραίτητα από τους ίδιους τους μοναχούς ή κληρικούς.

Κάποιες σελίδες επίσης δημιουργούνται για ανερμήνευτους λόγους, και δεν μπορούν παρά να κάνουν εντύπωση, όπως, λόγου χάριν, η σελίδα του κέντρου νεότητος μιας Μητρόπολης στο Πατριαρχείο Αντιοχείας. Ο σκοπός δηλώνεται με τα εξής: «Αγαπητοί φίλοι, το κέντρο νεότητος, στην Ιερά Μητρόπολη [....], δημιούργησε αυτό το κοινωνικό και εκκλησιαστικό δίκτυο για να διαδίδει την πνευματική παράδοση της Ανατολικής Εκκλησίας προς πάσα κατεύθυνση, και ιδιαίτερα προς τον Ελληνόφωνο Χριστιανικό κόσμο. Το περιεχόμενο αντανακλά τον Χριστιανικό πολιτισμό της Μέσης Ανατολής σε ποικίλες πληροφορίες για μοναστήρια, λειτουργική ζωή, τοπικές εκκλησιαστικές ειδήσεις κ.λπ. Ο σκοπός αυτού του κέντρου είναι η δημιουργία μίας παγκόσμιας δυναμικής κοινότητας, υλοποιώντας την μεταπολιτιστική πραγματικότητα της Χριστιανικής παγκόσμιας αποστολής». Η σελίδα αυτή είναι η τρίτη σελίδα για την ίδια οργάνωση, δηλ. το Κέντρο Νεότητας της Μητρόπολης. Ας αναφέρω ότι η μια είναι για τους αραβόφωνους και δυο για τους ελληνόφωνους! Απευθύνεται στους ελληνόφωνους για να μεταδίδει σ’ αυτούς την πνευματική παράδοση της Ανατολικής Εκκλησίας, γιατί φαίνεται ότι οι έλληνες ανήκουν σε μια δυτική Εκκλησία. Το περιεχόμενο αντανακλά το χριστιανικό πολιτισμό της Μέσης Ανατολής, που είναι απ’ ό,τι είδα βιντεάκια από το Youtube του Γιώργου Νταλάρα, του Σταμάτη Σπανουδάκη, του Θρασύβουλου Στανίτσα, του Πασχάλη Τερζή... οι οποίοι, αυτοί όλοι, είναι αναμφισβήτητα μεσανατολίτες από διάφορες γειτονιές της Αντιοχείας, αλλά μας το έκρυβαν. Συνεχίζει όμως το κείμενο και ορίζει ως σκοπό τη «δημιουργία μίας παγκόσμιας δυναμικής κοινότητας, υλοποιώντας την μεταπολιτιστική [το σωστό: διαπολιτισμική] πραγματικότητα της Χριστιανικής παγκόσμιας αποστολής». Αν κατάλαβα σωστά μιλάμε για σχέδιο δημιουργίας χριστιανικού ΟΗΕ!

Αυτό το παράδειγμα ίσως είναι ένα από τα πιο περίεργα που συναντά κανείς στο Facebook και δεν εκπροσωπεί τις εκκλησιαστικού περιεχομένου σελίδες, για να μην γενικεύσω άδικα. Το πρόβλημα εντέλει παραμένει να βρει η εκκλησία ένα σύγχρονο και ουσιαστικό λόγο εν πρώτοις και ύστερα ακολουθεί το μέσο, είτε είναι Facebook, είτε κάτι άλλο. Αλλιώς συνεχίζουμε να ζήσουμε στην αυταπάτη των κενών φιλοδοξιών της αυτοπροβολής του διαδικτύου παρασύροντας και άλλους εκεί όπου δεν κατασκηνώνει ο Χριστός.