Thursday 24 December 2009

Παρουσίαση του Βημόθυρο 21/12: ο λόγος μου


Βημόθυρο θα πει συμβολικά ένα περιοδικό ανοικτό, μια πόρτα που σημαίνει τον χωρισμό δύο χώρων, και σε αναγκάζει τέλος να πάρεις θέση: θα είσαι μέσα ή έξω! Εδώ πρόκειται για μια πόρτα αεί ανοικτή, για μια συνεχόμενη ώσμωση, για ένα ασταμάτητο, δηλαδή, διάλογο. Γι’ αυτό το Βημόθυρο έχει πάνω απ’ όλα μια ταυτότητα. Ας τολμήσω εν συντομία εδώ να αναφερθώ στην ιδιαίτερη θέση που κατέχουν στην συγκρότηση της ταυτότητας του Βημόθυρο η νεολαία, η ορθόδοξη οικουμενικότητα και η θρησκειολογία.

Όλα τα παιδιά της Εκκλησίας έχουμε ένα υιικό παράπονο να Της πούμε, κανείς όμως μεγαλύτερο όσο η νεολαία. Οι νέοι είναι αυτοί που έχουν το δικαίωμα να ζητήσουν από την Εκκλησία πολλά... ξεκινώντας με τον λόγο ύπαρξής της μέχρι και τον τρόπο με τον οποίο λειτουργεί και εκφράζεται. Τίποτε λιγότερο! Οι άδειες Εκκλησίες είναι η απόδειξή μου. Οι νέοι ρωτάνε αλλά συνήθως η Εκκλησία δεν ακούει, και άμα ακούει δεν απαντάει! Το Βημόθυρο προσδοκεί να λάβει μέρος στις προσπάθειες που γίνονται για την έξοδο από την έντονη κρίση προτείνοντας εαυτόν πρώτα απ’ όλα ως βήμα όπου οι νέοι μιλάνε. Γι’ αυτό θα δείτε, για παράδειγμα στο τεύχος που κρατάτε, ότι οι νέοι προβληματίζονται για το σχολείο που ονειρεύονται και που τους αξίζει, αυτή την περίοδο μάλιστα που αναβιώνει η περσινή μαθητική οργή. Οι εκπαιδευτικοί επίσης μιλάνε και καταθέτουν ιδιαίτερες εμπειρίες και προτάσεις. Ο ειδικός π. Βασίλειος Θερμός ερμηνεύει και προτείνει. Και το σημαντικότερο είναι ότι και η Εκκλησία μιλάει μέσω του Αρχιεπισκόπου Αθηνών, του Αρχιεπισκόπου Τιράνων και άλλων διακεκριμένων κληρικών. Μ’ αυτά δικαιώνεται νομίζω το Βημόθυρο ως βήμα. Αυτά που ανέφερα δίνουν μια πρώτη γεύση, αλλά το Βημόθυρο έχει και άλλα στοιχεία να παρουσιάσει στη νέα γενιά ως περιοδικό και ταυτόχρονα να δείξει ότι φέρει μια νεανική πνοή. Τέτοια στοιχεία είναι η τόλμη στη διατύπωση των απόψεων η οποία θαρρώ είναι πια αξία που λιγοστεύει στον χώρο της Εκκλησίας και στον χώρο των μέσων ενημέρωσης. Η γλώσσα και το ύφος επίσης αντλούνται πολλές φορές από τον σύγχρονο τρόπο έκφρασης, χωρίς καμία έκπτωση στο επίπεδο σοβαρότητας αλλά με κάθε βδελιγμία προς τη σοβαροφάνεια. Η ζωντάνια των χρωμάτων καθρεφτίζει, αν μη τι άλλο, τη ζωηρότητα της ονειρεμένης και ασυμβίβαστης νεολαίας.



Η ορθοδοξία δεν νοείται εθνικά. Κάθε άλλο! Ταυτίζεται με την οικουμενικότητα. Και πώς γίνεται στην εποχή μας_ της κάθε λογής επικοινωνίας και ενημέρωσης_ να ξέρουμε τι γίνεται σε επίπεδο πολιτικής για παράδειγμα στην άλλη άκρη του κόσμου και να μην είμαστε ενήμεροι και μέτοχοι, ει δυνατόν, στην πορεία της Εκκλησίας πανταχού; Η οικουμενικότητα συνεπώς δεν αποκτά άλλη διάσταση στην εποχή μας; Μια διάσταση τροπική και όχι ουσιαστική, που αφορά την επικοινωνία και όχι την Κοινωνία; Γι’ αυτό το Βημόθυρο μεταφέρει εμπειρίες άλλων ορθοδόξων εκκλησιών π.χ. από τη Φιλανδία, την Κορέα, τη Συρία, χωρίς να λησμονήσουμε την ενότητα Επισκόπιο εκκλησιαστικών γεγονότων όπου τα εκκλησιαστικά γεγονότα δεν είναι ειδήσεις αλλά αφορμές προβληματισμού. Έτσι το Βημόθυρο παρουσιάζεται ως περιοδικό που προτείνει στους αναγνώστες του μια οικουμενική ορθοδοξία που δεν περιορίζεται στην τοπική Εκκλησία αλλά στις κατά τόπους Εκκλησίες. Καθ’ ότι κάθε ορθόδοξη εκκλησία έχει ένα δικό της περιβάλλον όπου μαρτυρεί το Ευαγγέλιο με ανάλογο και αρμοστό τρόπο, του οποίου η σπουδή αποτελεί ένα κεφάλαιο της πνευματικότητας της σύγχρονης ορθοδοξίας. Οι ορθόδοξοι παντού θεολογούν ασταμάτητα και δεν μπορούμε να περιφρονήσουμε αυτή τη θεολογία κοιτάζοντας μόνο πίσω, ως αν να θεωρούμε ότι το Πνεύμα φώτιζε τους παλαιότερους να θεολογούν και τους σύγχρονους να τους έχει στερήσει τη θεολογία. Γι’ αυτό στο Βημόθυρο συγκαταλέγονται άρθρα και παρουσιάσεις θεολόγων όπως του μητροπλίτη Όρους Λιβάνου και του π. Νικολάε Στάινχαρντ.

Μια άμεση συνέπεια της οικουμενικότητας της ορθοδοξίας είναι η ενασχόληση με τη θρησκειολογία. Την κατ’ εξοχήν επιστήμη όπου διαδραματίζεται ο διάλογος με σεβασμό και επιστημονικότητα χωρίς κανένα φόβο συγκρητισμού. Οι κοινωνίες σήμερα είναι τόσο ανοιχτές όσο να μας αναγκάζουν να έλθουμε σε διάλογο με τους πιστούς όλων των θρησκειών, να αλληλογνωριστούμε, να αγαπήσουμε αλλήλλους και να τιμήσουμε τον Άνθρωπο που θεοποιήθηκε όπως αρμόζει σε λίγες μέρες να γιορτάσουμε. Το Βημόθυρο ενστερνίζεται αυτή την πραγματικότητα και προσφέρεται ως ανοιχτός χώρος για να εκφραστεί αυτός ο τόσο θεωρητικός και συνάμα πρακτικός θεολογικός κλάδος αφιερώνοντάς του ολόκληρη ενότητα. Φιλοξενούνται άρθρα που παρουσιάζουν στους αναγνώστες αυτό το νέο κλάδο με απλό τρόπο, μαζί με άλλα άρθρα που ρίχνουν φως σε θρησκείες της διπλανής πόρτας, θα έλεγα, όπως είναι το Ισλάμ για παράδειγμα σήμερα, και άλλα άρθρα που παρουσιάζουν λατρευτικά έθιμα σε χώρες όπου συνυπάρχουν πολλές θρησκείες όπως η Συρία στο παρόν τεύχος.

Μετά από αυτή τη σύντομη παρουσίαση κάποιων από τα συστατικά που συνθέτουν την ταυτότητα του Βημόθυρο, οφείλω να τονίσω τέλος ότι η ταυτότητα είναι «η φθορά του καθρέφτη που πρέπει να σπάσουμε κάθε φορά που μας αρέσει η εικόνα», όπως λέει ο Παλαιστίνιος ποιητής Μαχμούντ Νταρουίς. Συνεπώς η ταυτότητα του Βημόθυρο όπως παρουσιάζεται τώρα δεν θα είναι στατική αλλά θα αναδιαμορφώνεται τακτικώς ώστε να μην συμβιβαστούμε ποτέ με όσα μας ενοχλούν. Αντιλαμβάνεστε πιστεύω μετά απ’ όλα όσα είπα τη συγκίνησή μου και τη χαρά που έχω, εγώ ένας ορθόδοξος του Λιβάνου που μου δόθηκε η ευκαιρία να παρακολουθήσω τη γέννηση του Βημόθυρο και να δω από κοντά τη ζωντάνια της εν Ελλάδι Ορθοδοξίας.



Saturday 19 December 2009

Βημόθυρο: νέο περιοδικό νέα πνοή

Το νέο περιοδικό Βημόθυρο από τις εκδόσεις Μαΐστρος κυκλοφορεί εδώ και λίγες ημέρες. Είναι καρπός επίπονης δουλειάς και αφοσίωσης των εκδοτών κ. Δημήτρη Πισίνα και της συζύγου του κας Εύης μαζί με τα μέλη της συντακτικής επιτροπής και τους συμμετέχοντες συγγραφείς. Το νέο περιοδικό το θεωρώ ένα βήμα για μια θεολογία που εκφράζεται με σύγχρονη γλώσσα λαϊκή_ και όχι λαϊκίζουσα_ και μια θύρα ανοιχτή να εισέλθει η σύγχρονη θεολογική σκέψη και.. πράξη!