Friday 25 September 2009

Στο Κανάλι: intv.gr :على شاشة

Kαι τώρα η εκδήλωση στη διαδικτυακό κανάλι intv.gr!
Στο τέλος τραγουδάμε τον "Προμηθέα Δεσμώτη" σε μουσική Εύα Πάλμερ Σικελιανού, η οποία αγάπησεε τον Ελληνικό Πολιτισμό και ήρθε από την Αμερική να τον απολαύσει από κοντά και να συμβάλλει και στην διάδοσή του. Το άλλο αξιοσημείωτο στοιχείο, είναι ότι η Εύα Πάλμερ Σικελιανού χρησιμοποιεί τη βυζαντινή σημειωγραφία και όχι το πεντάγραμμο όταν γράφει τις μελοποιήσεις της.
Περισσότερες πληροφορίες για την Εύα Πάλμερ Σικελιανού έχει εδώ στα αγγλικά: Eva Palmer-Sikelianos.



التي تبثّ عبر الإنترنت! 1 intv.gr والآن الأمسية على قناة
في نهاية الأمسية نغنّي مقاطع من مأساة "بروميثياس المقيَّد" من تلحين إيفا بالمر سيكليانوس التي أحبّت الحضارة اليونانيّة وجاءت من الولايات المتّحدة لتتذوّقه عن قرب وتساهم في نشره. الأمر الآخر الجدير بالذكر هو أنّ إيفا بالمر سيكليانوس تعتمد في تلحينها نظام التدوين المعروف بالتدوين البيزنطيّ وليس التدوين الأوروبيّ.
لمزيد من المعلومات بالإنكليزيّة عن إيفا بالمر سيكليانوس أنظر هنا.1

Sunday 20 September 2009

Αυτή που φορά φουστάνι από ρόδα التي تلبس فستان الورد


Αυτό το ποίημα το μετέφρασα ως ταπεινή έκφραση "συμπαράστασης" στον Λιβανέζο ποιητή Ούνσι Ελ Χαζ (Ounsi El Hage), του οποίου τα έργα λογοκρίθηκαν πρόσφατα στην Αίγυπτο. Είναι ένας από του μεγαλύτερους Άραβες ποιητές εν ζωή. Η ποίησή του ήταν πάντα νέα και λυρική (μελωδική). Και είναι ο πρώτος που δημοσίευσε μια συλλογή με την λεγόμενη πεζή ποίηση στα αραβικά το 1960. Ίσως αναφερθώ πιο μετά στην ποίησή του.
Γιατί όμως τώρα θυμήθηκαν να λογοκρίνουν τα ποιήματά του; Γιατί ένας ποιητής Αιγύπτιος πήγε στο υπουργείο πολιτισμού της Αιγύπτου και τους ζήτησε να του τυπώσουν τα άπαντα όπως κάνουν με άλλους ποιητές μεταξύ των οποίων είναι και ο Ούνσι. Οι κύριοι εκεί στο υπουργείο αρνήθηκαν με την πρόφαση ότι κάποια ποιήματά του προσβάλλουν τον Θεό! Έτσι αυτός ο ποιητής διαμαρτυρήθηκε με άρθρο σε εφημερίδα που "αποδεικνύει" ότι και ποιήματα του Ούνσι προσβάλλουν τον Θεό! Οπότε αποφάσισε ένα υψηλόβαθμο στέλεχος του υπουργείου να αποσύρουν τα άπαντα του Ούνσι, που εξέδωσε το υπουργείο, και αυτό με προφορική διαταγή. Αυτά είναι λίγες πληροφορίες από εκτενέστερο άρθρο στην λιβανέζικη εφημερίδα Αλ Αχμπάρ, που αρκούν για να πάρουμε γεύση από το πώς εκτιμάται η ποίηση πια στον αραβικό κόσμο θα έλεγα και όχι μόνο στην Αίγυπτο. Είναι δυνατόν να διαβάσει κανείς την ποίηση όπως ψάχνει για ψείρες που θεωρεί ότι προσβάλλουν τον Θεό;


Σαν βλαστός τριαντάφυλλου

Επικαλέστηκα την ελευθερία μου

Που

Δεν

Μπόρεσε

Να

Μου

Κάνει

Κάτι.

Της χιονάτης

Τα μάτια είναι η ανύψωση και η πτώση του αγγέλου

Τα δικά της μάτια δεν τ' ατένισα, εξ αιτίας της ελπίδας, παρά σπάνια

Εξ αιτίας της ελπίδας μου να τ' ατενίσω αύριο

Τα μάτια της που ονειρεύονται την απελπισία μου.

...

Δυνατή με το φουστάνι από ρόδα

Του αέρα το πουκάμισο

Και το παλτό του λευκού ουρανού.

...

Μας ενώνει κάθε τι

Και δεν μας χωρίζει τίποτε εκτός απ’ την αγάπη.


كعنق وردة

ابتهلتُ إلى حُرّيّتي

التي

لم

تقدرْ

أنْ

تفعل

لي

شيئاً.

جميلةُ الثلج

عيناها صُعودُ ملاك وسُقوطه

عيناها لم أُحدّق فيهما إلا نادراً، بسبب الأمل.

بسبب أملي أنْ أُحدّق فيهما غداً

عيناها الحالمتان بيأسي.

...

قويّة بفستان الورد

وقميص الهواء

ومعطف السماء البيضاء.

...

يجمعنا كُلّ شيء

ولا يفصل بيننا إلا الحُبّ.


هذه الترجمة إلى اليونانيّة ليست إلا تعبيراً متواضعاً عن "تضامني" مع الشاعر أنسي الحاج. ظاهرة منع أعمال أنسي الحاج في مصر (أنظر جريدة الأخبار) لا تعبّر عن مصر وحدها. أيُعقَل أن الشعر في العالم العربيّ صار يُقرأ كالبحث عن الأمْل الذي يظنّ بعضُهم أنّه يسيء إلى الله؟
1

Η δεύτερη φωτό είναι πίνακας από:
http://thepaintingplace.blogspot.com/2007/03/rose-daily-oil-painting-by-jeff-ward.html

Friday 18 September 2009

Μουσική Βραδιά στο Μουσείο Πατρών أمسية غنائيّة في متحف باترا

Χτες, πέμπτη 17 Σεπτεμβρίου, το σύνολο Πολύτροπον παρουσίασε μια πολύ ιδιαίτερη μουσική βραδιά στο νέο αρχαιολογικό μουσείο Πατρών. Το πρόγραμμα αποτελείτο από αρχαιοελληνικά τραγούδια ως κείμενα και μουσική γενικώς. Η εμπειρία ξεχωριστή και συνέβαλε στην εμβάθυνση στον πλούσιο ελληνικό πολιτισμό. Αξίζει να σημειωθεί ότι παρουσιάστηκε επίσης ένα απόσπασμα στα αραβικά από την τραγωδία του Προμηθέα Δεσμώτη σε μουσική της Εύας Πάλμερ Σικελιανού. Την μετάφραση κάναμε με τον φίλο Peter Saliba ο οποίος την προσάρμοσε στη μελωδία της Εύας Σικελιανού!



مساء أمس، الخميس 17 أيلول، قدّمت مجموعة بوليتروبون أمسية موسيقيّة مميّزة في المتحف الأركيولوجيّ الجديد في مدينة باترا. برنامج الأمسية تألّف من أغاني يونانيّة قديمة نصوصاً وموسيقى، بشكل عامّ. الخبرة لا شكّ مميّزة وساهمت في التعمّق في الحضارة اليونانيّة الغنيّة. جدير بالذكر تقديم مقطع باللغة العربيّة من تراجيديا "بروميثياس المقيَّد" من تلحين إيفا بالمِر سيكِليانوس. أعددنا الترجمة مع الصديق بيتر صليبا الذي لاءم النصّ مع لحن إيفا سيكِليانوس!1


1

Friday 11 September 2009

Η Πόλις του Καβάφη قصيدة "المدينة" لكفافيس


Είπες· «Θα πάγω σ' άλλη γη, θα πάγω σ' άλλη θάλασσα.

Μια πόλις άλλη θα βρεθεί καλλίτερη απ' αυτή.

Κάθε προσπάθεια μου μια καταδίκη είναι γραφτή·

κ' είν' η καρδιά μου -σαν νεκρός- θαμένη.

Ο νους μου ως πότε μες στον μαρασμόν αυτόν θα μένει.

Όπου το μάτι μου γυρίσω, όπου κι αν δω

ερείπια μαύρα της ζωής μου βλέπω εδώ,

που τόσα χρόνια πέρασα και ρήμαξα και χάλασα.»

Καινούργιους τόπους δεν θα βρεις, δεν θα 'βρεις άλλες θάλασσες.

Η πόλις θα σε ακολουθεί. Στους δρόμους θα γυρνάς

τους ίδιους. Και στες γειτονιές τες ίδιες θα γερνάς·

και μες στα ίδια σπίτια αυτά θ' ασπρίζεις.

Πάντα στην πόλι αυτή θα φθάνεις. Για τα αλλού -μη ελπίζεις-

δεν έχει πλοίο για σε, δεν έχει οδό.

Έτσι που τη ζωή σου ρήμαξες εδώ

στην κώχη τούτη την μικρή, σ' όλην την γη την χάλασες.



Τον Καβάφη (1863-1933) δεν τον γνώριζα πριν μου δώσει ο κ. Παναγιώτης Ανδριόπουλος δύο βιβλία περί αυτού, έπειτα από μια συζήτηση όπου μου ανέφερε την επιρροή που άσκησε στην αραβική ποίηση. Έτσι μου κίνησε το ενδιαφέρον να γνωρίσω τον Καβάφη. Διάβασα ποιήματά του...

Σε εκδήλωση για την Παγκόσμια Ημέρα Προσφύγων, απήγγειλα με τον φίλο μου, τον Peter Saliba, στα ελληνικά και παράλληλα στα αραβικά, κάποια ποιήματα του Καβάφη. Η αραβική μετάφραση, που είχα βρει στο internet , δε με ικανοποίησε. Γι’ αυτό αποφάσισα να μεταφράσω όσα ήταν να απαγγείλουμε. Στη μετάφραση της «Πόλης» που μας αφορά εδώ έλειπαν λέξεις, υπήρχαν κάποιες ανακρίβειες στην ερμηνεία κάποιων λέξεων, και δεν υπήρχε υπογραφή του μεταφραστή στη συγκεκριμένη μετάφραση.

Μετέπειτα απήγγειλα το ποίημα αυτό στην εκδήλωση «Το Τετράδιο του Πατριάρχη» στην Αμαλιάδα, με το Καλλιτεχνικό Σύνολο Πολύτροπον, στις 29 Δεκεμβρίου 2007.

Αυτό το διαλεκτικό ποίημα δεν είναι δυνατόν να μη συγκλονίσει κάθε νέο που φεύγει από τον τόπο του με σκοπό να χαράξει καινούργια πορεία κατορθώνοντας έτσι να υλοποιήσει το «όραμα» της πρώτης φωνής του ποιήματος. Και αποτελεί μέσω της δεύτερης φωνής ένα συνεχές κίνητρο για επιμονή μέχρι την επιτυχία του προσωπικού ονείρου.




قلتَ: "سأرحل إلى أرضٍ أخرى، سأرحل إلى غيرِ بحرْ
مدينةٌ غيرُ هذه، أفضلُ منها، ستوجدْ.
ألعذابُ مكتوبٌ لكلِّ محاولةٍ لي
وقلبي، كالميت، مدفونْ
حتّامَ تبقى روحي في هذا الانحطاطْ؟
أنّى أَطُفْ بناظريّ، أنّى أتطلّعْ
أرَ هنا حطامَ حياتي الأسودَ
إذ أمضيتُ كلَّ ذي السنينَ وبدّدتُها وأهدرتُها"

مطارحَ جديدةً لن تجدَ، لن تجدَ بحاراً أخرى
ألمدينةُ ستلاحقُك. ستدورُ على الدروبِ
عينِها. وفي الأحياء نفسِها ستشيخْ
في البيوتِ ذاتِها ستشيبْ
ذي المدينةَ دوماً تبلُغُها، إلى سواها -لا تأملْ-
لا قاربَ لكَ، لا دربْ
وإذ بدّدتَ حياتَك هاهنا
في هذا الركنِ الصغير، في كلّ الأرض أهدرْتَها
باترا، 20 حزيران 2007


لم أكن أعرف الشاعر قسطنطين كفافيس (1863- 1933) قبل أن يعطيني السيّد بانايوتيس أندريوبولوس كتابَين عنه بعد حديث ذكر فيه أنّ كفافيس أثّر في الشعر العربيّ. هكذا أثار فيّ نفسي الرغبة في التعرّف إلى كفافيس. قرأت بعض شعره...

وفي حفل بمناسبة اليوم العالميّ للاجئين ألقيت مع الصديق بيتر صليبا، في اليونانيّة والعربيّة، بعض قصائده. الترجمة العربيّة التي وجدتُها على الإنترنت لم تُرضِني. لذلك قرّرت أن أترجم القصائد التي اخترنا إلقاءها.

في ترجمة قصيدة "المدينة"، التي تهمّنا هنا، غابت كلمات، ولم يكن هناك دقّة في أداء بعض الكلمات، كما غاب توقيع المترجِم في الترجمة التي وجدتُها.

بعد ذلك ألقيت هذه القصيدة في احتفال بعنوان "دفتر البطريرك" وهو احتقال أُنشِدّت وألقيَت فيه مجموعة من القصائد التي كان البطريرك المسكونيّ برثلماوس قد اختارها ونسخها في دفتره الخاصّ لمّا كان طالباً في معهد خالكي للاهوت. هذا الاحتفال أعدّته مجموعة بوليتروبون (Polytropon) الفنّيّة وقدّمته في 29 من كانون الأوّل 2007.

هذه القصيدة الجدليّة / الحواريّة لا بدّ وأن يهزّ كلّ شاب يهجر موطنه ليرسم طريقاً جديدة محقِّقاً هكذا حلم الصوت الأوّل في القصيدة. وتشكّل هذه القصيدة من خلال الصوت الثاني حافزاً للمثابرة حتّى تحقيق الحلم الذاتيّ.