Αβραάμ και Οδυσσέας: δυο πορείες ζωής

Διαβάζω_ λέμε τώρα_ αυτές τις μέρες για να ξαναδώσω το μάθημα Αρχαϊκό Έπος: Όμηρος, και μελετώντας την Οδύσσεια σκέφτηκα κάποιες ιδέες σχετικά με την βιβλική μυθολογία συγκεκριμμένα τον Αβραάμ. Πριν παραθέσω συνοπτικά τους πρώτους προβληματισμούς μου, πρέπει να πω ότι προσωπικά, και ως τώρα, δεν έχω πειστεί ότι η Παλαιά Διαθήκη μέχρι τα χρόνια της βασιλείας τουλάχιστον αναφέρεται εξ ολοκλήρου σε ιστορικά γεγονότα. Ίσως μετά να αλλάξω γνώμη.

Ο Cyrus Gordon μελέτησε τις σχέσεις Παλαιάς Διαθήκης και Ομήρου. Οι απόψεις του είναι συγκλονιστικές κατά την γνώμη μου. Από αυτόν παίρνω λοιπόν την ιδέα να συγκρίνω τους δυο κόσμους της Παλαιάς Διαθήκης και του Ομήρου, περιορίζοντας τους πρώτους προβληματισμούς σε δυο προσωπικότητες που άφησαν το στίγμα τους πέραν των κειμένων που τους αναφέρουν και πέραν των λαών που τους θαύμαζαν στην αρχή. Ο Αβραάμ και ο Οδυσσέας δεν ανήκουν μόνο στους Έλληνες και στους Εβραίους (ως φυλή ακόμα) αλλά στον παγκόσμιο πια πολιτισμό. Αλλά πιο πολύ η πορεία ζωής του καθένα τους μπορεί να αποτελέσει και προσωπική πορεία στον κάθε άνθρωπο.
Ο Αβραάμ ξεκίνησε από την πόλη Ουρ της Χαλδαίας και πήγε με τον πατέρα του στο Χαρράν. Εκεί παρεμβαίνει ένα όν στην αφήγηση. Θα λέγεται Θεός. Αυτός λοιπόν ο Θεός του ζητά να εγκαταλείπει το Χαρράν και να πάει στη χώρα Χαναάν. Του υπόσχεται μετά ότι θα δώσει τη γη Χαναάν σ' αυτόν και στους απογόνους του. Ο Αβραάμ λοιπόν φεύγει από την πατρική του γη, κατασκηνώνει σε μια δεύτερη, που τελικά αφήνει για να καταλήξει σε μια τρίτη. Εκεί θα πεθάνει. Στην πατρική γη δεν γυρνά ποτέ.(Γένεσις κεφ: 12, 17, 23, 25).
Ο Οδυσσέας έφυγε από την Ιθάκη για να πολεμήσει με τους υπόλοιπους Έλληνες στην Τροία. Και στο τέλος του πολέμου, γυρνά από εκεί που ξεκίνησε. Κατά σύμπτωση στο έπος συναντάμε επίσης μια θεϊκή μορφή να παρέμβει στην ζωή του Οδυσσέα. Πρόκειται για την Θεά Αθηνά. Μόνο που εδώ οι παρεμβάσεις της σκοπό έχουν να βοηθήσουν τον Οδυσσέα να φτάσει στον τόπο του. Η Αθηνά δεν αλλάζει τα σχέδια του Οδυσσέα, αλλά τον προστατεύει από τα εμπόδια που μπορεί να θέτουν το σχέδιο της επιστροφής του σε άλλη γραμμή.
Το θέμα μου λοιπόν κοιτάζοντας _και γράφοντας_ στα γρήγορα την μακροδιηγήση των δυο κειμένων, είναι να αποδείξω ότι υπάρχουν δυο μεγάλες πολιτισμικές διαφορές_ παρά τα πολλά κοινά_ μεταξύ του βιβλικού κόσμου και του αρχαίου ελληνικού. Οι διαφορετικές πορείες των δυο πρωταγωνιστών δεν μοιάζουν μεταξύ του η μια είναι ευθύγραμμη και η άλλη κυκλική. Η μια μένει ανοικτή για πάντα, για το αβέβαιο και η άλλη κλείνει_ μετά από πολλές αβεβαιότητες_ σε ένα ασφαλές τέλος.
Εννοείται ότι η ευθύγραμμή πορεία του Αβραάμ δέχτηκε διάφορες εξελίξεις και προσθέσεις σε αντίθεση με εκείνη του Οδυσσέα. Ο Αβραάμ χάραξε μια πορεία από την οποία απομακρύνθηκαν οι απόγονοί του. Μετά από πολλές ταλαιπωρίες αυτοί την ξαναβρήκαν την γη του πατριάρχη τους, και την μετέτρεψαν σε μια Ιθάκη. Ήρθε όμως άλλος απόγονος του Αβραάμ και είπε πάλι αφήστε πατέρα και μάνα και ακολουθήστε με. Η γή της επαγγελίας έγινε πάλι ένας δρόμος ανοιχτός στα έσχατα. Και αυτός ο Θεός απόγονος του Αβραάμ λέει η γη της επαγγελίας είναι η βασιλεία των ουρανών, η οποία εντέλει βρίσκεται μέσα μας..
Ίσως επανέλθω να διατυπώσω καλύτερα αυτές τις πρώτες σκόρπιες σκέψεις.


Οι πίνακες της ΑΡΙΣΤΕΑΣ ΡΕΛΛΟΥ

معرض بانوراما قطّينة السياحيّ الثاني

حبّ الصديق معتصم تقلا لبلدته قطّينة لم يعد خافياً وتفانيه في خدمتها لا يستطيع التنكّر له أيّ حاسد. فللسنة الثانية على التوالي ينظّم معرضاً يعرض فيه غنى قطّينة التاريخيّ والحضاريّ. ويساهم بنشر ما تعب في تجميعه وتوثيقه من تراث ومعالم يضعها على مرأى أهل البلدة من الناشئة وزوّارها الكثر. الأمر الذي لفتني في معرض بانوراما قطّينة السياحيّ الثاني هو تكريم بعض الشخصيّات المجلّيّة في مجالات العلم والفنّ من أبناء قطّينة، وخصوصاً فئة الطلاب، وهذا إن دلّ على شيء فعلى حرص الراعين والمنظّمين على الاهتمام بكلّ فئات المجتمع المحلّيّ. أتمنّى لمعتصم التوفيق في معرضه هذا ودوام النشاط.
1

في ما يلي لمحة موجزة عن المعرض كما صدر عن المنظّمين:

الغاية من إقامة المعرض:

تنشيط الجانب السياحي في محافظة حمص، وفي منطقة قطّينة خاصّة ،هذه المنطقة التي أصبحت مقصداً لكلِّ الزائرين و السياح. بسبب وجود أجمل بحيرات سورية فيها، و توفر المطاعم و المتنزهات السياحيّة قرب شوا طيها.

كذلك، إظهار التراث الشعبي لها، والّذي يعكس تراث مدينة حمص كاملةً، خاصّةً وأنّها حافظَت عليهِ على مرِّ العصور، كونها كانت مهداً له وشهدت أهمّ الحضارات القديمة، على عاصيها كالحثيّة والفرعونيّة.

مُحتوى المعرض:

يتكوّن المعرض مما يلي:

1- عرض فيديو_ مشاهد مصوّرة منذ أكثر من 28 سنة، تنقل جانباً من جوانب الحياة اليومية لتلك الفترة_ يُحقّق ذلك بواسطة جهاز إسقاط، والمدّة 20دقيقة.

2- عرض بانورامي صور، في الحديقة الطبيعيّة، قياس 50× 70، موزّعة وفق تصميمٍ معيّن. عدد اللوحات 60.

3- عرض مجموعة أعمال تصويرية، من فن التصوير الضوئي، بقياس 30× 40. عدد اللوحات 80.

4- عرض مجموعة من الألبسة التراثية الشعبية، والأدوات التراثية.

5- عرض مجموعة من المنحوتات الخشبية.

المادة المعروضة:

صور تراثيّة، للبحيرة، لبعض الأبنية القديمة المتبقّية، بعض الأعمال التراثيّة، اللّباس والزّي الشعبي. صور من فن التصوير الضوئي، ومجموعة من المنحوتات، لمجموعة من الفنانين المشاركين في المعرض.

مخطط الافتتاح:

1_ يبدأ الافتتاح بكلمة افتتاحية، تضمّن الترحيب بكل الفعاليّات المشاركة، وشرح سبب إقامة مثل هذا المعرض ، ودوره في تشيط الجانب السياحي في المنطقة ككل، وحتىّ على صعيد المحافظة. مدّة الكلمة 4 دقائق.

2_ كلمة عن أهميّة التراث الشعبي في صناعة السياحة، مدنها 6دقائق.

3_ عرض فيديو عن الحياة الريفية، في منطقة قطينة، مدّته 20 دقيقة.

4_ تكريم بعض الشخصيات لدورِهم في رفع سوية المجتمع العربي السوري_ توزيع شهادات تقدير، موقعة من المحافظة وإدارة غرفة السياحة للمنطقة الوسطى وإدارة المعرض_، مثل:

1- المتفوقون في الشهادتين الإعدادية والثانوية للعام الدراسي 2010.

2- أقدم معلم ومعلمة، من أبناء قطينة.

3- أكبر معمر في قطينة، والذي تجاوز عامه الرابعة بعد المئة.

4- مجموعة من فناني التصوير الضوئي، الرسم والنحت.

5- الدكتور سامي الطرشة_ الأستاذ في جامعة البعث_ كشخصية علمية وحزبية لامعة من أبناء المنطقة، ولدوره الريادي تجاه قريته.

6- أمير الشعراء حسن البعيتي.

مكان المعرض:

حمص_ قطّينة_ صالة ومنتزه ضوء القمر السّياحي.

الزّمان:

الاثنين/9/ 8/ 2010. الساعة السابعة مساءً, وحتى /11/ 8/ 2010.

سبب اختيار المكان:

وجود الحديقة إلى جانب الصالة المغلقة، وجمالها المستفاد منهُ في طريقةِ عرضِ اللوحاتِ التراثيّة. وهذا ما يعطي المعرض فرادتَهُ في طريقة العرض، ويميّزه عن غيره من المعارض السابقة التي أقيمت في سوريا. حيث يكون أوّل معرض يقام بهذا الأسلوب في سوريا.